Βιβλιοδεσία

(Μας το έστειλε η συνάδελφος Δέσποινα Λάμπρου και το αναδημοσιεύουμε από Το Φόρουμ των Τεχνών)

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΒΙΒΛΙΟΔΕΤΕΙΟ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ

Ένα από τα πράγματα που έκανε ο Καποδίστριας ήταν να μαζέψει τα ορφανά παιδιά που περιφερόντουσαν στα διάφορα στρατόπεδα, με ανυπολόγιστους ηθικούς κινδύνους, και να οργανώσει ορφανοτροφείο στην Αίγινα.
Ένας από τους σκοπούς του ορφανοτροφείου ήταν και η εκμάθηση στα ορφανά μιας τέχνης, τα οποία τα περισσότερα ήταν παιδιά αγωνιστών.
Το Μάιο του 1829 ο κυβερνήτης έδωσε εντολή να εφαρμοστεί «το σχέδιο διοργανισμού και μεταρρυθμίσεως του εν Αιγίνη Ορφανοτροφείου», ο κανονισμός προέβλεπε την δημιουργία εργαστηρίων για την εκμάθηση τέχνης στους τρόφιμους, μεταξύ των εργαστηρίων ήταν :
Τορνευτικής, πλεκτικής, ξυλουργικής, σκυτοτομικής, ραπτικής, τυπογραφίας, βιβλιοδετικόν κλπ
Στις 16/11/1829 ο Κυβερνήτης ορίζει Έφορο του Ορφανοτροφείου Αιγίνης τον Ανδρέας Μουστοξύδης , ο οποίος με μακροσκελή αναφορά του ζητά από την Γραμματεία των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Παιδείας τον Βιβλιοδέτη Νικόλαο Πατεράκη που είχε σπουδάσει την βιβλιοδεσία στην Βενετία για τις ανάγκες του εργαστηρίου Βιβλιοδεσίας.
Τον Δεκέμβριο του 1830 ο Ανδρέας Μουστοξύδης κατέθεσε πίνακα μισθοδοσίας για τον μήνα Οκτώβριο και στον υπεύθυνο της βιβλιοδεσίας αναφέρει «τον βιβλιοδέτην Νικόλαον Πατεράκην, δια τον Σεπτέμβριον και Οκτώβριον φοίνικας 80»
Ο πρέσβης της Γαλλίας Βαρόνος Ρουάν έδωσε σαν χορηγία σε ορφανά παιδιά χρηματικό ποσό μεταξύ αυτών ήταν και 4 βιβλιοδέτες οι:

Θ Φήκας 16 χρονών Σπαρτιάτης.
Ιω Τσίνκας 16 χρονών Στερεοελλαδίτης.
Ε Απελεύθερος 13 χρονών Κρήτας.
Δημ Χαρίλαος 14 χρονών Πατρινός.

Μετά την δολοφονία του Καποδίστρια το ορφανοτροφείο και το εργαστήριο της Βιβλιοδεσίας φυτοζωούσαν και αντιμετώπιζαν τεράστια προβλήματα οικονομικά αλλά και ενδιαφέροντος από την πολιτεία.
Το 1832 ο Ανδρέας Μουστοξύδης υπέβαλε την παραίτησή του καιέφυγες στην Κέρκυρα.
Ο Γρ Κωνσταντάς έκανε καταγραφή των εργαλείων του βιβλιοδετείου και εκεί μαθαίνουμε ότι ο εξοπλισμός περιελάμβανε:

10 πιεστήρια
2 ψαλίδια
5 ρίγες σιδερένιες
2 διαβήτες
3 σίδηρα για λούστρο
12
ροτέλιες για χρύσωμα
2 πέτρες για λούστρο
2 ειδών αριθμοί μικρού και μεγάλου μεγέθους
16 βούλες
28 βούλες μικρές
1 γυαλί για λούστρο
4 κοπίδια
2 καστελέτα
1 βαρειά σιδερένια
1 βαρειά ξύλινη
2 μαχαίρια
4 κουτιά με στοιχεία
1 πριόνι
1 σίδερο για σφίγγουν το πιεστήριο
1 καστελέτο για χαρακτήρες
2 πιεστήρια άχρηστα
1 πιεστήριο ραφής
1 ροκάνι
184 σανίδια
1 ράχη βιβλίου
1 σίδερο που σφίγγουν τα πιεστήρια
98 μακαβάδες
1 μάρμαρο
1 σμίλα
90 φύλλα χαρτιού
13 δέρματα
3 χαρτιά μαροκινάτα

Στα γενικά αρχεία του κράτους αναφέρονται έγγραφα με εργαλεία αλλά με την ιταλική τους ονομασία και γίνεται και αποτίμηση τους σε ιταλικά νομίσματα.

Τον Ιούνιο του 1834 το Ορφανοτροφείο έκλεισε οριστικά και μεταφέρθηκε στο Ναύπλιο.

*Για όποιον θέλει σήμερα να σπουδάσει βιβλιοδεσία, υπάρχει κλάδος στα ΤΕΙ Αθηνών, στο τμήμα Καλλιτεχνικών Σπουδών.

Εδώ, δείτε ένα απόφοιτο στο εργαστήριό του!