Το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας εξέφρασε, ως όφειλε, τη βαθύτατη θλίψη του για τον θάνατο της Ρήνας Κατσελλή τονίζοντας ότι υπήρξε μια εξέχουσα μορφή των πολιτιστικών πραγμάτων, συγγραφέας, βουλεύτρια, αγωνίστρια της ζωής. Μόνο που ξέχασε να προσθέσει ότι ένας από τους πιο αταλάντευτους αγώνες που έδωσε στη ζωή της στρεφόταν και εναντίον του ΥΠΠΑΝ και της εκάστοτε ηγεσίας του.
Αφορούσε το αίτημα για εκσυγχρονισμό της Κυπριακής Βιβλιοθήκης με την ανέγερση –επιτέλους- και νέου κτηρίου. Το Υπουργείο ανέλαβε να τελέσει δημοσία δαπάνη την κηδεία της, ενώ έστειλε ο Υπουργός ένα λυπητερό, αποχαιρετιστήριο τουίτ κι ένα στεφάνι κι αυτό ήτανε. Ξεμπερδέψαμε. Να ζήσουμε να τη θυμόμαστε κι αυτή και την προσφορά της και τους αγώνες της. Όπως και το όραμα της σύγχρονης Κυπριακής Βιβλιοθήκης.
Καλύτερο μνημόσυνο για τη Ρήνα Κατσελλή, πέρα από τις τυπικές ανακοινώσεις και την κάλυψη των εξόδων της κηδείας της θα ήταν η δρομολόγηση της αναβάθμισης αυτού του νευραλγικής σημασίας φορέα για τον πολιτισμό και την κοινωνία της πληροφορίας, η σημερινή κατάσταση του οποίου αποτελεί το μεγαλύτερο όνειδος στην ιστορία του κράτους μας. «Γιατί πιστεύετε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θέλει να εξέλθει από τον βιβλιοθηκονομικό μεσαίωνα;» τη ρώτησα πριν δύο μήνες στην τελευταία μας συνέντευξη. «Επειδή κανένας κυβερνώντας στα 60 χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν κατάλαβε τι σημαίνει για ένα κράτος μια Εθνική Βιβλιοθήκη» απάντησε, υποδεικνύοντας ότι πρόκειται για την έντυπη μνήμη του πολιτισμού και της ιστορίας μας κι ότι η Βιβλιοθήκη είναι εξίσου σημαντική με το Τμήμα Αρχαιοτήτων που συντηρεί και αναδεικνύει τα αντίστοιχα αρχαία τεκμήρια.
Εδώ και τέσσερις δεκαετίες πρωτοστάτησε στον αγώνα για τη δημιουργία της αρμόζουσας υποδομής και δομής, μέσα και από τις προσπάθειες του Συνδέσμου Φίλων της Κυπριακής Βιβλιοθήκης. Υπηρέτησε 15 χρόνια ως βουλεύτρια, βρέθηκε για άλλα 25 στην πρώτη γραμμή με συνεχείς δημόσιες παρεμβάσεις, συναντήσεις και ενέργειες. Τζίφος. Η εικόνα εν έτει 2021 παραμένει επονείδιστη και αποκαρδιωτική. Πέρασαν ακόμη δύο χρόνια από τότε που η διυπουργική επιτροπή ενέκρινε την εκχώρηση του οικοπέδου επί της λεωφόρου Βύρωνος, με τη γνωστή, εκνευριστική καθυστέρηση στην εκπόνηση των προκαταρκτικών σχεδίων και την προετοιμασία της διαδικασίας προσφορών για τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.
Στο παρόν στάδιο, αν ρωτήσετε τους 56 νέους βουλευτές μας για το θέμα είναι ζήτημα αν οι μισοί έχουν γνώση ακόμη και για το δανειστικό καθεστώς ή τη διαχείριση του ISBN. Αρκετοί από αυτούς μπορεί να μην έχουν ιδέα ούτε κατά πού πέφτει το κεντρικό κτήριο της Κυπριακής Βιβλιοθήκης. Καλύτερα, βέβαια, αφού η κατάσταση που επικρατεί εντός και εκτός του παραπέμπει σε σκουπιδότοπο και εγκαταλελειμμένη αποθήκη. Άσε που ελάχιστοι γνωρίζουν πού ακριβώς βρίσκονται οι εγκαταστάσεις όπου λειτουργεί σήμερα διασπασμένη: μιλάμε για το πιο ακαλαίσθητο και κακοσυντηρημένο αποικιακό κτήριο πάνω στον προμαχώνα Νταβίλλα και την πάλαι ποτέ Βιβλιοθήκη Φανερωμένης. Σε μια εποχή συγκλονιστικών ψηφιακών και τεχνολογικών εξελίξεων, ο θεσμός προσπαθεί να ανταπεξέλθει αγκομαχώντας με υποτυπώδες πλαίσιο και προσωπικό ασφαλείας, ενώ αδυνατεί να ανταποκριθεί και σ’ αυτές ακόμη τις πρόνοιες του ιδρυτικού του νόμου που ψηφίστηκε το 1987.
Εξήντα και πλέον χρόνια μετά την ίδρυσή της η Κυπριακή Δημοκρατία εξακολουθεί να θεωρείται κολοβή για ακόμη έναν λόγο: υπολείπεται ενός πολύ καθοριστικού βήματος. Είναι γνωστό ότι οι πολιτιστικές υποδομές στην Κύπρο από τη σύλληψη μέχρι την αποπεράτωσή τους σημειώνουν κατά κανόνα μια καθυστέρηση εικοσαετίας και βάλε. Εδώ όμως δεν μιλάμε για μια τυπική πολιτιστική υποδομή. Μιλάμε για τη μνήμη του Κράτους. Το οποίο προφανώς δεν θέλει να θυμάται. Έχει τους λόγους του.
Η Ρήνα Κατσελλή λοιπόν έφυγε με ακόμη έναν μεγάλο καημό. Κι αν για την αγαπημένη της Κερύνεια είχε τα χέρια της δεμένα με τις υφιστάμενες γεωπολιτικές συνθήκες και πάσχιζε με νύχια και με δόντια απέναντι στο ιμπεριαλιστικό θηρίο να διατηρήσει άσβεστη τη μνήμη της, στην περίπτωση της Βιβλιοθήκης το έργο της έμοιαζε πιο βατό. Αποδείχτηκε όμως ότι είχε απέναντί της ένα εξίσου χοντρόπετσο θηρίο: τη θεσμική αδιαφορία του κράτους απέναντι στην ίδια του την πνευματική περιουσία.
* Τους τελευταίους μήνες, ο Σύνδεσμος Φίλων της Κυπριακής Βιβλιοθήκης, του οποίου η αείμνηστη Ρήνα Κατσελλή τύγχανε επίτιμη πρόεδρος, είχε δημόσια τοποθετηθεί και ενάντια στο ενδεχόμενο μεταφοράς της Κυπριακής Βιβλιοθήκης στο υπό ίδρυση Υφυπουργείο Πολιτισμού, επισημαίνοντας ότι αυτό συνιστά περαιτέρω υποβάθμισή της εφόσον δεν θα υπάγεται σε Υπουργό με χαρτοφυλάκιο και ψήφο στο Υπουργικό Συμβούλιο. Ο Σύνδεσμος αιτείται αντίθετα να δημιουργηθεί Τμήμα Κυπριακής Βιβλιοθήκης στο ΥΠΠΑΝ. Προσωπικά, διαφωνώ γιατί στη βάση αυτής της λογικής όλα τα τμήματα που μεταφέρονται στο Υφυπουργείο κατά κανόνα υποβαθμίζονται. Άσε που χαΐρι η Βιβλιοθήκη δεν είδε από το 1968 που περιήλθε στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού –γιατί να δει τώρα; Ίσως μάλιστα η δημιουργία Υφυπουργείου, αν ακολουθηθεί από την εξαγγελθείσα αναβάθμιση της δομής και των υπηρεσιών αλλά και την προώθηση της καινοτομίας, να δημιουργήσει μια νέα ώθηση στο όραμα του εκσυγχρονισμού και της Βιβλιοθήκης. Ευσεβοποθισμοί, θα πείτε. Φαίνεται ότι κι εγώ με αυτό τον καημό θα πάω...
Γιώργος Σαββινίδης, Φιλελεύθερα, 6.6.2021
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου