Διεξήχθη με μεγάλη επιτυχία σε πλατύ βιβλιοθηκονομικό, κυρίως, κοινό (πάνω από 140 άτομα) η ημερίδα που διοργάνωσε η Κυπριακή Ένωση Βιβλιοθηκονόμων – Επιστημόνων Πληροφόρησης (ΚΕΒΕΠ) την Δευτέρα 10 Μαΐου 2010, με θέμα «Δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και βιβλιοθήκες». Την ημερίδα παρακολούθησαν επίσης νομικοί, εκδότες, συγγραφείς, επιχειρηματίες αναδημοσίευσης αρχείων και άλλοι έχοντες εξειδικευμένο ενδιαφέρον για δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
Το θέμα των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επηρεάζει όλες τις βιβλιοθήκες και αρχεία και τους επαγγελματίες του κλάδου, αλλά και συγγραφείς, εκδότες, επιχειρηματίες, ακαδημαϊκούς, την Αστυνομία και πολλούς άλλους φορείς. Τα τελευταία χρόνια δε, με το αλματώδες πέρασμα από το έντυπο στο ψηφιακό υλικό, η εύθραυστη ισορροπία μεταξύ του σεβασμού των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και της απρόσκοπτης πρόσβασης στο υλικό από τους χρήστες, έχει μετατραπεί σε μείζον ακανθώδες ζήτημα για τη βιβλιοθηκονομική κοινότητα.
Μετά τον χαιρετισμό από την Πρόεδρο του ΔΣ της Ένωσης, Χρυσάνθη Σταύρου, ακολούθησαν οι τοποθετήσεις των 6 ομιλητών, οι οποίες ήταν περιεκτικές και πολύ διαφωτιστικές για ένα φλέγον θέμα της βιβλιοθηκονομικής κοινότητας.
Πρώτος ομιλητής ήταν ο Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, που έκανε μια δυναμική εισαγωγή στην έννοια των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αναπτύσσοντας το θέμα «Τα συγγραφικά έργα και το κυπριακό δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας». Η κυπριακή δικαιοσύνη δεν αντιμετώπισε ακόμα μεγάλο αριθμό δικαστικών διεκδικήσεων για πνευματικά δικαιώματα, κι έτσι απομένει ακόμα πολύς δρόμος για ανάπτυξη νομολογίας επί του θέματος.
Ακολούθησε η ομιλία του Μάριου Αριστείδου, εκπροσώπου του Γραφείου Καταπολέμησης Αδικημάτων Κλοπής Πνευματικής Ιδιοκτησίας της Αστυνομίας Κύπρου. Ο κ. Αριστείδου έδωσε πρακτικά παραδείγματα του ρόλου της Αστυνομίας στην καταπολέμηση των αδικημάτων κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας και των δυσκολιών που απαντώνται λόγω της δυνατότητας για πολύπλευρη ερμηνεία των νόμων.
Η Βασιλική Στρακαντούνα, Βιβλιοθηκονόμος στο Νομικό Σπουδαστήριο της Νομικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών, ανάπτυξε το θέμα «Βιβλιοθήκες και δικαίωμα δημόσιου δανεισμού». Το δικαίωμα δημόσιου δανεισμού είναι ένα θέμα που χρήζει διευθέτησης τόσο στον ελλαδικό όσο και στον κυπριακό χώρο, εφόσον επί του παρόντος στις δύο χώρες δεν υπάρχει κανένας φορέας που να εισπράττει δικαιώματα εκ μέρους των συγγραφέων για τη δημόσια χρήση των έργων τους (πχ όταν αυτά αγοράζονται από βιβλιοθήκες αλλά δανείζονται δωρεάν σε χρήστες).
Ακολούθησε κύκλος ερωτήσεων με σημαντική συμμετοχή από τους συνέδρους. Τα ερωτήματα που τέθηκαν ήταν πολλά και επιδέχονταν πολλαπλών απαντήσεων.
Μετά το διάλειμμα, ακολούθησε το δεύτερο μέρος της ημερίδας, με θέματα που περιστρέφονταν κυρίως γύρω από το ψηφιακό υλικό.
Η Σύλβια Β. Κουκουνίδου, Αρχειονόμος‐Βιβλιοθηκονόμος στη Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κύπρου, μίλησε για τα πρακτικά προβλήματα και δυσκολίες που αντιμετωπίζονται στη διαδικασία ψηφιοποίησης υλικού σε βιβλιοθήκες και αρχεία. Οι προκλήσεις και οι περιορισμοί που αναφύονται λόγω των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας είναι πολλοί, και σε πολλές περιπτώσεις δε μπορεί να βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ της χρήσης και των δικαιωμάτων.
Από το βήμα του συνεδρίου ανακοινώθηκε και η συμμετοχή της Κύπρου στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα OpenAire, μέσω της Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου. Το πρόγραμμα στοχεύει στην υποστήριξη της εφαρμογής πολιτικής ανοικτής πρόσβασης στην Ευρώπη. Η ανοικτή πρόσβαση επηρεάζεται άμεσα από τυχόν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
Ακολούθησε η παρουσίαση του θέματος «Οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες ως αποθετήρια ανοικτής πρόσβασης εκπαιδευτικών πηγών με χρήση των αδειών Creative Commons» από τον Μαρίνο Παπαδόπουλο, Δικηγόρο, Legal Lead των αδειών Creative Commons στην Ελλάδα. Η ρηξικέλευθη ιδέα πίσω από το Creative Commons είναι ότι κάποιοι δημιουργοί μπορεί να μη θέλουν να εξασκήσουν όλα τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας που τους επιφυλάσσει ο νόμος, έχοντας υπόψιν ότι η επιδίωξη ολοκληρωτικής προστασίας για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας εμποδίζει τη διάδοση του έργου τους στο ευρύτερο δυνατό κοινό και δεν τους βοηθά να αποκτήσουν την αναγνώριση που επιθυμούν. Οι άδειες CC βοηθούν στη διατήρηση και διαχείριση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας με πιο ευέλικτο και ανοικτό τρόπο, από τους ίδιους τους κατόχους τους.
Τελευταία ομιλήτρια ήταν η Ελένη‐Τατιανή Συνοδινού, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου, που ανέπτυξε το θέμα της δημιουργίας και προστασίας της ψηφιακής βιβλιοθήκης από την σκοπιά του δικαίου πνευματικής ιδιοκτησίας. Η νομοθεσία στα θέματα αυτά δεν είναι εύκολη ως προς την ερμηνεία της, και συχνά παρουσιάζονται διττές ερμηνείες που ακολουθούνται από δικαστικές διεκδικήσεις.
Μετά από ένα δεύτερο κύκλο ερωτήσεων, παρεμβάσεων και τοποθετήσεων, ακολούθησε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με όλους τους ομιλητές.
Το ζητούμενο που παραμένει είναι η ισορροπία μεταξύ της πρόσβασης στα δεδομένα και του σεβασμού των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
Μάριος Αριστείδου
Εκπρόσωπος του Γραφείου Καταπολέμησης Αδικημάτων Κλοπής Πνευματικής Ιδιοκτησίας, Αστυνομία Κύπρου
Βιβλιοθήκες και δικαίωμα δημόσιου δανεισμού
[παρουσίαση, πλήρες κείμενο]
Βασιλική Στρακαντούνα
Βιβλιοθηκονόμος, Νομικό Σπουδαστήριο Νομικής Σχολής, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Αρχειονόμος‐Βιβλιοθηκονόμος, Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κύπρου
Δικηγόρος, Legal Lead των αδειών Creative Commons στην Ελλάδα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου