Η ποικιλομορφία του ευρωπαϊκού πολιτιστικού πλούτου σε βιβλία, μουσική, πίνακες ζωγραφικής, φωτογραφίες και κινηματογραφικές ταινίες, ανοικτή σε όλους τους πολίτες με το πάτημα ενός κουμπιού μέσω μιας δικτυακής πύλης – αυτό το όνειρο για μια Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη μπορεί να γίνει πραγματικότητα το επόμενο φθινόπωρο.
Ωστόσο, όπως διακήρυξε σήμερα [11.08.2008] η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε μια νέα ανακοίνωση σχετικά με τη διάθεση ψηφιακών εκδόσεων έργων από πολιτιστικά ιδρύματα ανά την Ευρώπη, χρειάζονται περαιτέρω προσπάθειες από τα κράτη μέλη της ΕΕ. Με την ψηφιοποίηση των πολιτιστικών έργων, οι ευρωπαίοι μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση σε υλικό από μουσεία, βιβλιοθήκες και αρχεία του εξωτερικού χωρίς να χρειάζεται να ταξιδέψουν ή να φυλλομετρήσουν χιλιάδες σελίδες για να εντοπίσουν κάποια πληροφορία.
Στις ευρωπαϊκές βιβλιοθήκες και μόνο φυλάσσονται πάνω από 2,5 δισεκατομμύρια βιβλία, υπό ψηφιακή όμως μορφή διατίθεται μόλις το 1% του αρχειακού υλικού. Η Επιτροπή κάλεσε λοιπόν τα κράτη μέλη να καταβάλουν μεγαλύτερες προσπάθειες για να διαθέσουν ψηφιοποιημένα έργα στο διαδίκτυο έτσι ώστε οι ευρωπαίοι να μπορούν να τα φυλλομετρήσουν ψηφιακά για μελέτη, εργασία ή ψυχαγωγία. Η ίδια η Επιτροπή θα διαθέσει περίπου 120 εκατομμύρια € κατά την περίοδο 2009-2010 για τη βελτίωση της διαδικτυακής πρόσβασης στην ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά.
«Η ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη θα αποτελέσει γρήγορο και εύκολο τρόπο πρόσβασης των πολιτών στα ευρωπαϊκά βιβλία και έργα τέχνης – στην ίδια τους τη χώρα ή στο εξωτερικό. Θα επιτρέψει, για παράδειγμα, σε έναν Τσέχο φοιτητή να φυλλομετρήσει την Βρετανική Βιβλιοθήκη χωρίς να πάει στο Λονδίνο, ή σε έναν Ιρλανδό λάτρη της τέχνης να πλησιάσει τη Μόνα Λίζα χωρίς να σταθεί στην ουρά στο Λούβρο», δήλωσε η Επίτροπος της ΕΕ κα Viviane Reding, αρμόδια για την Κοινωνία της Πληροφορίας και τα Μέσα Επικοινωνίας. «Εντούτοις, παρά τη σημαντική πρόοδο που έχουν πραγματοποιήσει τα κράτη μέλη όσον αφορά τη διάθεση του πολιτιστικού περιεχομένου στο διαδίκτυο, απαιτούνται περισσότερες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις για να επιταχυνθεί η ψηφιοποίηση. Στόχος μου είναι να διατεθεί στο κοινό μια ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη, η Europeana, με πλούσιο περιεχόμενο πριν από το τέλος του έτους.»
Η Επιτροπή επιβεβαίωσε σήμερα τη δέσμευσή της να βοηθήσει τα κράτη μέλη να διαθέσουν στο διαδίκτυο τον πολιτιστικό τους πλούτο. Κατά την περίοδο 2009-2013 θα διατεθούν για δραστηριότητες ψηφιοποίησης και για την ανάπτυξη ψηφιακών βιβλιοθηκών 69 εκατομμύρια € από το πρόγραμμα ερευνών της ΕΕ. Την ίδια περίοδο, από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας, θα διατεθούν περί τα 50 εκατομμύρια € για να βελτιωθεί η πρόσβαση στο πολιτιστικό περιεχόμενο της Ευρώπης.
Ωστόσο, το συνολικό κόστος ψηφιοποίησης πέντε εκατομμυρίων βιβλίων από τις ευρωπαϊκές βιβλιοθήκες εκτιμάται ήδη σε περίπου 225 εκατομμύρια €, χωρίς να καλύπτονται αντικείμενα όπως χειρόγραφα ή πίνακες ζωγραφικής. Η μετατροπή του οράματος της ευρωπαϊκής ψηφιακής βιβλιοθήκης (Europeana) σε πραγματικότητα απαιτεί σημαντικές επενδύσεις από εθνικά ιδρύματα, αλλά οι περισσότερες χώρες διαθέτουν σήμερα για την ψηφιοποίηση μικρής κλίμακας και κατακερματισμένη χρηματοδότηση.
Η Επιτροπή κάλεσε τώρα τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις ικανότητες ψηφιοποίησης προκειμένου να διαθέσουν τις συλλογές τους στους ευρωπαίους πολίτες, να συνεργαστούν με τον ιδιωτικό τομέα και να ανταποκριθούν στις παρακάτω προτεραιότητες:
• Να διατεθεί μεγαλύτερη χρηματοδότηση για την ψηφιοποίηση, σε συνδυασμό με προγράμματα για τον όγκο του υλικού που θα ψηφιοποιηθεί.
• Οι περισσότερες χώρες δεν διαθέτουν ακόμη μεθόδους, τεχνολογίες και εμπειρία για τη διατήρηση ψηφιακού υλικού, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου το περιεχόμενο να παραμείνει διαθέσιμο για τις μελλοντικές γενεές.
• Να εφαρμοστούν κοινά πρότυπα ώστε οι διάφορες πηγές πληροφοριών και βάσεις δεδομένων να καταστούν συμβατές με την ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη (Europeana) και αξιοποιήσιμες από αυτήν.
• Επίλυση ζητημάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, ιδίως νομικές λύσεις για το πρόβλημα των αποκαλούμενων ορφανών έργων — δηλαδή έργων των οποίων οι κάτοχοι των δικαιωμάτων είναι αδύνατο να εντοπιστούν προκειμένου να συμφωνήσουν για την ψηφιοποίηση (IP/07/508).
Οι επισκέπτες ψηφιακών βιβλιοθηκών θα μπορούν να ανακαλύψουν ψηφιακά το αντίγραφο της περίφημης Βίβλου του Γουτεμβέργιου – του πρώτου αληθινού βιβλίου που τυπώθηκε ποτέ – στις ιστοσελίδες της Βρετανικής Βιβλιοθήκης, τη φωνή της Μαρίας Κάλας ή του Jacques Brel στο γαλλικό εθνικό ίδρυμα οπτικοακουστικής (Institut National de l'Audiovisuel), ή το αριστούργημα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, την Μόνα Λίζα, στο Λούβρο – και μάλιστα χωρίς εισιτήριο.
Ορισμένα κράτη μέλη έχουν δώσει το παράδειγμα για να επιταχύνουν την ψηφιοποίηση πολιτιστικών συλλογών. Η Σλοβενία εξέδωσε το 2007 νόμο για τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με τον οποίο προσφέρονται νέες ευκαιρίες για την ιδιωτική προώθηση έργων ψηφιοποίησης σε δημόσια ιδρύματα. Η Σλοβακία ανακαίνισε μια παλιά στρατιωτική εγκατάσταση και την μετέτρεψε σε εγκατάσταση ψηφιοποίησης μεγάλης κλίμακας που χρησιμοποιεί ρομπότ τα οποία γυρίζουν σελίδες. Η Φινλανδία, η Σλοβακία και η Λιθουανία χρησιμοποίησαν τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία για να εξασφαλίσουν επιπλέον χρηματοδότηση για την ψηφιοποίηση.
Ωστόσο, με βάση επίσης την αξιολόγηση της Επιτροπής, φαίνεται ότι σε πολλές περιπτώσεις υφίσταται χάσμα μεταξύ των αντικειμένων που έχουν ψηφιοποιηθεί και της διαδικτυακής τους πρόσβασης. Για παράδειγμα μόνο ένα στα τέσσερα μουσεία στη Γερμανία προσφέρουν ψηφιοποιημένο υλικό στο διαδίκτυο και μόνο το 1% του υλικού που έχει ψηφιοποιηθεί στα αρχεία της Πολωνίας διατίθεται στο διαδίκτυο.
Ιστορικό:
Η ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη εντάσσεται στην πρωτοβουλία i2010 την οποία ενέκρινε η Επιτροπή την 1η Ιουνίου 2005 (IP/05/643). Στις 24 Αυγούστου 2006 η Επιτροπή εξέδωσε σύσταση για την ψηφιοποίηση και την ψηφιακή διαφύλαξη (IP/06/1124). Στο πλαίσιο του Συμβουλίου Πολιτισμού στις 13 Νοεμβρίου 2006, οι υπουργοί αποφάσισαν να δώσουν το πράσινο φως για την ψηφιοποίηση . (Pres/06/309)
Ανακοίνωση και αξιολόγηση της προόδου της ψηφιοποίησης:
http://ec.europa.eu/information_society/activities/digital_libraries/index_en.htm
Παγκόσμια Ψηφιακή Βιβλιοθήκη:
http://www.worlddigitallibrary.org/project/english/index.html
Ευρωπαϊκή Βιβλιοθήκη:
http://search.theeuropeanlibrary.org/portal/en/index.html
Europeana:
http://www.europeana.eu/
MEMO/08/546
Ζάχος Πολυβίου
Βιβλιοθηκονόμος
Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Κύπρου
Ένα ταξίδι στην Ιαπωνία
Πριν από 3 ημέρες
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου